اهرام شگفت انگیز مصر باستان قدیمی تر است یا زیگورات سومری ها؟
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۰۰۰۴۵
غزال زیاری: در حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، اولین فاز از فرهنگ سومری بهعنوان قدیمیترین تمدن در منطقه بینالنهرین عراق پدیدار شد. نام سومریان برگرفته از شهر باستانی سومر است که در چند کیلومتری جنوب شهر مدرن کوت در شرق عراق قرار داشت. باستانشناسان فاز ابتدایی تمدن سومریان را اوروک مینامند؛ برگرفته از نام شهری باستانی به همین نام در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی و جایی که بسیاری از قدیمیترین آثار سومریها در آنجا یافت شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شواهد کشف شده در چند دهه اخیر، حاکی از آن است که سومریان در مسیر رقابت بر سر کسب عنوان قدیمیترین تمدن دنیا، چند رقیب دیگر دارند که یکی از آنها تمدن مصر باستان است.
تعریف آنچه که یک تمدن را میسازد، تا حدودی مبهم است ولی بهطور کلی فرهنگ باید به چند ویژگی، به ویژه شهرسازی، آبیاری و خط دست یافته باشد و سومریان از هر سه این فاکتورها بهرهمند بودند. در حدود سال ۲۰۰۰ پیش از میلاد مسیح بود که تمدن سومریها، مستقیما به تمدن بابل در بینالنهرین منتهی شد که اعتبار و ارزش آن به کشف مسائل و حقایق ریاضی از جمله مثلثات، اعداد اول، مربع و مکعب و... بود؛ مفاهیمی که بیش از هزار سال بعد توسط یونانیان باستان بسط و توسعه یافتند.
بیشتر بخوانید: کشف قبرستان غولهای ۵ هزارساله در چین!به گفته ساموئل نوا کرامر، تاریخدان آمریکایی، سومریان با ساخت معبدهای بلندی به نام زیگورات در شهرهایشان و بهرهگیری چهرههای دینی و روحانی داشتند که عمرشان را صرف عبادت و پرستش خدایان خاص میکردند.
حالا سوال اینجاست که کدام یک از خدایان در پانتئون سومریها قدرتمندترین بوده، به مکان و زمان بستگی دارد؛ به عنوان مثال آنو، خدای آسمان در اوایل دوران اوروک محبوب بوده و انلیل، خدای طوفان در سومر مورد پرستش واقع میشده. اینانا، ملکه بهشت، ممکن است در اصل یک الهه باروری در اوروک بوده باشد و پرستش او به دیگر شهرهای بینالنهرین ، (جایی که بهعنوان ایشتار شناخته میشده و ممکن است بر الهههای تمدنهای بعد از آن مثل اشتاروت در میان هیتیها و افرودیت در یونان تاثیرگذار بوده باشد) گسترش یافته باشد.
برخی از محققان بر این باورند که ممکن است تمدنهایی به قدمت یا حتی قدیمیتر از تمدن سومریها وجود داشتهاند. فیلیپ جونز، سرپرست ونگهبان مجموعههای بخش بابلی در موزه پن فیلادلفیا میگوید:« من میتوانم بگویم که تمدنهای مصر و سومر اساسا به صورت همزمان ظهور پیدا کردهاند.»
مصر، سومر، یا تمدنی در مناطق شرقیتردر این میان، دههها جنگ و ناآرامی در عراق باعث شده که باستانشناسان در سالهای اخیر نتوانند به بسیاری از سایتهای بینالنهرین دسترسی داشته باشد ولی طبق گفته جونز، محققان مصرشناس، در طول این سالها به حفاریهایشان ادامه دادهاند و نتیجه این حفاریها این است که باستانشناسان در مصر، حالا دستنوشتههایی را یافتهاند که عمری برابر یا حتی قدیمیتر از دست نوشتههای سومر دارند و این بدان معناست که قدیمیترین فاز تمدن مصر باستان تقریبا همزمان با اولین فاز از تمدن سومریها در حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ظهور پیدا کرده است.
بیشتر بخوانید: هشدار ! در دام کلاهبرداران لینکدین نیافتید!گزینه دیگری هم روی میز قرار دارد که تمدن دره سند است که در بخشهایی از افغانستان، پاکستان و شمال غرب هند کنونی ظهور یافته و طبق اولین یافتهها در آنجا به حدود دست کم ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر میگردد. جونز در این رابطه میگوید:« ما ممکن است اشیای بسیار اولیهای در دره سند پیدا کنیم و من متعجب نمیشوم اگر آثاری به قدمت تمدن سومر را در این منطقه بیابیم.»
جونز بر این باور است که تجارت اولیه در امتداد حاشیه اقیانوس هند (مصریهای باستان در حاشیه دریای سیاه ، سومریها در شمال خلیج فارس و تمدن دره سند در شرق) باعث شده تا با جذب منابع و ایدهها از مناطق دورتر، به این تمدنهای ابتدایی کمک شود تا نسبت به افرادی که قبل از آنها در آنجا زندگی میکردهاند، رشد بیشتری داشته باشند. او دراین باره گفته:«حسم میگوید که شاید در آن زمان شبکههای تجاری در اقیانوس هند در جریان بودهاند.»
منبع: لایوساینس
۵۸۵۸
کد خبر 1673275منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: باستان شناسی تمدن مصر میلاد مسیح بین النهرین قدیمی ترین تمدن سومری تمدن سومر سومری ها قدیمی تر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۰۰۰۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عنوان قدیمیترین نماد نهادهای علم جهان یونسکو به دانشگاه تهران اعطا شد
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامههای هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.
رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندیشاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه میکنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبهای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندیشاپور نماد نهادهای علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو بهعنوان قدیمیترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایهگذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشتهها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیتهای ترویجی انجام دادهایم و جوانان ما کمتر از این سرمایههای ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار میرود که بهعنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.
مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فرازهایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندیشاپور و اذعان ویل دورانت که جندیشاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی میداند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمانهای فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است میگذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران بهعنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی میکنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون میرسیم و هر چه که به گذشته برمیگردیم به نهادهای آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیهها و در نهایت به جندیشاپور میرسیم.
وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیسجمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندیشاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاهها بهویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران میتوانند نقشآفرینی ویژهای در این زمینه داشته باشند.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه میکنیم، ملاحظه میشود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار میرود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشتههای شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمیشود. یکی از مهمترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.
مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین همزمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندیشاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر میخواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهمترین کانونهای توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.
انتهای پیام/